Sa Hulyo 22, 2024, sa pagpapahayag ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. ng kanyang ikatlong State of the Nation Address (SONA), mahalagang marinig natin ang paglilinaw niya sa kanyang posisyon sa pederalismo, Charter Change, at Constitutional Convention.
Una, dahil siya ang Chairman ng kanyang political party na itinatag sa mismong ideya ng pederalismo, Charter Change, at Constitutional Convention–ang Partido Federal ng Pilipinas. At sa kabila nito, wala pa tayong malinaw na naririnig mula sa Pangulo kung itutulak niya o hindi ang mga adbokasiya sa pagtatag ng kanyang partido.
Mas mahalaga ito lalo na’t ang Partido Federal ng Pilipinas ay nakipag-alyansa sa iba’t ibang partido. Ano kaya ang magiging adbokasiya ng alyansa?
Sa isang panayam kamakailan, sinabi ni Pangulong Marcos na ang kanilang adbokasiya ay pagkakaisa. Ang pambansang pagkakaisa ay pinakamabuting maipapahayag sa pamamagitan ng pederalismo. Mananatili ba siyang tapat sa mga ideyal sa pagkakatatag ng kanyang partidong pampolitika o hindi?
Pangalawa, naniniwala kami na marami sa mga problema ng ating bansa—kabilang ang katiwalian, kahirapan, mahinang seguridad at depensa, at kawalan ng trabaho, bukod sa iba pa—ay nagmumula sa katiwalian at pang-aabuso ng pamahalaan sa mga kapangyarihang ipinagkaloob dito ng Konstitusyon.
Ang Konstitusyon na ito ay nagbigay sa Pangulo, Kongreso, at pamahalaan ng labis na kapangyarihan na nanghimasok sa lahat ng aspeto ng buhay, kalayaan, ari-arian ng mga tao, at awtonomiya ng lokal na pamahalaan.
Ang 1987 Constitution ay nawalan ng kapangyarihan upang tugunan ang katiwalian at pang-aabuso sa gobyerno. Kaya naman naniniwala ang Pilipino Tayo movement na matutugunan ang marami sa mga problema ng Pilipinas kung makakagawa tayo ng bagong Konstitusyon na mag-aalis ng labis na kapangyarihan ng pamahalaan laban sa kalayaan.
Panghuli, ang posisyon ng Pangulo sa pederalismo, Charter Change, at Constitutional Convention ay mahalaga para sa pagtatakda ng direksyon sa Kongreso at Senado. Ang magkabilang Kapulungan ay nasa isang deadlock tungkol sa Constitutional Convention at kalaunan ay umabot sa isang kompromiso upang maipasa ang Resolution of Both Houses No. 7, na naglalayong amyendahan ang ilang mga probisyon pang-ekonomiya ng Konstitusyon. Gayunpaman, ang pamamaraang ito ng pagbabago ng Charter ay hindi nakasaad sa Konstitusyon na mayroon tayo ngayon at tiyak na haharap sa mga katanungan sa Korte Suprema.
Sa iba’t ibang pagpupulong natin sa mga opisyal ng gobyerno, pangunahing personalidad, at ordinaryong Pilipino, nakikita natin ang lumalaking panawagan para sa pagbabago na pinakamabuting maipapahayag sa pamamagitan ng Constitutional Convention.
Ito ang tanging mapagkakatiwalaang pamamaraan na handang tanggapin ng mga Pilipino sa anumang pagtatangkang baguhin ang Konstitusyon.
Isang taon na lang ang natitira bago matapos ang kasalukuyang Kongreso. At dalawang taon matapos mahalal si Pangulong Marcos, hindi pa niya malinaw na nasasabi ang kanyang posisyon sa Charter Change.
Ngayo’y ilang buwan nalang ang nalalabi bago ang halalan sa 2025, hinihiling ng mga convenors ng Pilipino Tayo movement, sa Pangulo na linawin sa wakas ang kanyang paninindigan sa isyu ng Charter Change, pederalismo, at Constitutional Convention sa kanyang pagbibigay ng kanyang ikatlong SONA sa Hulyo 22, 2024.
Ang Pilipino Tayo movement ay nananawagan sa gobyerno na itulak ang isang Constitutional Convention at aktibong nakikipagpulong sa ilan sa mga iginagalang na pinuno, kinikilalang mga eksperto at intelektwal mula sa iba’t ibang industriya, at mga opisyal ng LGU upang talakayin ang inisyatiba.
Plano rin ng grupo na magsagawa ng Constitutional Convention na lalahukan ng mga kinatawan ng bawat sektor at lalawigan sa bansa para makabalangkas sila ng panukalang Konstitusyon na mas makakatugon sa kasalukuyang pangangailangan ng bansa. Ang binalangkas na Konstitusyon ay isusumite sa mga awtoridad at ihaharap sa mga tao.
Ang Pilipino Tayo ay isang grupo na pinatawag ni dating PACC Chairman Greco Belgica, MNSA, Gen. Carlos Quita (Ret.), Atty. Eduardo Bringas, dating Senador Gringo Honasan, Gen. Atty. Fortunato Guerero (Ret.), Bishop Butch Belgica, Bishop Reuben Abante, Dr. Dennis Reyes, Prof. Froilan Calilung, at dating Congressman at Kalihim Mike Defensor.(( BONG SON ))
